Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2009

Βία



«Όλοι μιλούν για αυτήν, κανένας δεν σκέφτεται γι’ αυτήν.» (Eric Hobsbawm).



Η Διεθνής εγκυκλοπαίδεια των Κοινωνικών Επιστημών δεν περιέχει κανένα λήμμα με αυτή τη λέξη, ίσως επειδή η ανθρωπότητα δυσκολεύεται να τη κατανοήσει ως ένα ιστορικό και κοινωνικό φαινόμενο παρόλο που η ζωή μας (έστω και έμμεσα) κατακλύζεται από αυτήν (ΜΜΕ, ψυχαγωγικά θεάματα κλπ).

Ο φιλελευθερισμός (η ιδεολογική πλατφόρμα που στηρίζεται το καπιταλιστικό σύστημα που δεσπόζει σήμερα παγκοσμίως), κάνει ένα εξωπραγματικό διαχωρισμό και μια υπεραπλούστευση ανάμεσα στη βία και τη μη βία, χομπσιανής προέλευσης (έχω τη δύναμη να σε σκοτώσω, έχεις τη δύναμη να με σκοτώσεις, δε συμφέρει κανέναν μας, άρα συμφωνούμε πως το πιο φρόνιμο είναι να μην το πράξουμε). Οι σύγχρονες κοινωνίες είναι συνυφασμένες με τη βία για διάφορους λόγους η κάθε μία και έχουν επίγνωση των «κανόνων» που διέπουν τις βίαιες συμπεριφορές.



Στις σημερινές φιλελεύθερες κοινωνίες, οι δημόσιες αρχές αναβίωσαν τακτικές που είχαμε να δούμε από το Μεσαίωνα (σε προσαρμογή πάντοτε). Οι δυνάμεις καταστολής χρησιμοποιούν τη λεγόμενη «ελεγχόμενη βία». Φορούν κράνη, ειδικές στολές, θώρακες, ασπίδες, επαναφέροντας το μεσαιωνισμό που ανέφερα προηγουμένως και φυσικά δεν αρκούνται στον εξοπλισμό αλλά μιμούνται πολλές φορές τη μεσαιωνικού τύπου βία, όπως τα βασανιστήρια ή τη χρήση ειδικών όπλων (πλαστικές σφαίρες, αέρια κ.α.). Την ίδια στιγμή, η "αξιοσέβαστη" κοινωνία επιθυμεί υστερικά την άσκηση περισσότερης κρατικής βίας.

Η κρατική βία γεννάει την αντιεξουσιαστική βία και όχι το αντίθετο. Η αντιεξουσιαστική βία είναι και αυτή όμως βία. Μια τυφλή μορφή βίας με ιδεολογικό υπόβαθρο μεν, αλλά με πολιτικό όμως αποτέλεσμα αντίθετο από το προσδοκώμενο. Για τους περιθωριακούς, τους κοινωνικά αδύναμους, τους ανυπεράσπιστους, η άσκηση ωμής βίας είναι το υποκατάστατο της ιδιωτικής επιτυχίας και της κοινωνικής εξουσίας.



Οι κοινωνικές συγκρούσεις γεννούν βία στο εσωτερικό των κοινωνιών. Οι σημερινοί πολίτες γαλουχημένοι από τα καπιταλιστικά ιδεώδη υπεισέρχονται σε ρητορείες και όχι στην ουσία του προβλήματος. Έχουμε «μάθει» να είμαστε θεατές της βίας και την αντιμετωπίζουμε αρκετά φετιχιστικά θα έλεγα με αποτέλεσμα να γαλουχούμε νέες γενιές ανθρώπων με το να θεωρούν την άσκηση βίας (είτε συντηρητικά, είτε επαναστατικά) ως λύση για τα προβλήματα τους.

Η πολιτεία σκοπίμως κωφεύει στο θέμα της βίας (συνηθίζει μόνο να δείχνει με το δείκτη προς την «άλλη πλευρά») γιατί τότε θα πρέπει να δικαιολογηθεί για τη δική της άσκηση βίας. Οι πολίτες ζουν μέσα στο φόβο και δέχονται το συντηρητικό συμβιβασμό, την ίδια στιγμή που «βομβαρδίζονται» ανηλεώς από εικόνες βίας όπως ανέφερα παραπάνω.



Το θέμα της βίας πρέπει να απασχολήσει ουσιαστικά την κοινωνία μας. Οι νέες γενιές πρέπει να μάθουν όχι μόνο το ηθικοπλαστικό χαρακτήρα της (είναι «κακό» κλπ) αλλά και το ΓΙΑΤΙ ασκείται βία και ποια τα αποτελέσματα της. Οι μαθητές συνηθίζουν να διαβάζουν για ηρωικά κατορθώματα, για μάχες, πολέμους, μεγάλους στρατηλάτες, όλα όσα περιέχουν βία. Αποκρύπτεται συνήθως πίσω από ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός η ουσία. Τι απέγιναν οι άνθρωποι που δέχθηκαν ή άσκησαν βία τη συγκεκριμένη περίοδο? Γιατί το έπραξαν? Τι αντίκτυπο είχε στη ζωή τους και άλλα πολλά ερωτήματα με ανθρωποκεντρικό κυρίως χαρακτήρα. Ως τώρα, απλά δικαιώνουμε τη ρήση του μεγάλου ιστορικού Hobsbawm που «φιλοξενείται» στην αρχή του κειμένου.



Και εις βία με υγεία.

(αφορμή για αυτή τη δημοσίευση στάθηκαν τα κρούσματα βίας που απασχόλησαν την Ελληνική κοινωνία το τελευταίο διάστημα)

Υ.Γ. Η πρώτη φωτογραφία είναι το γνωστό έργο του Picasso «Guernica», ενώ οι υπόλοιπες φωτογραφίες είναι από κομίστες από όλο τον κόσμο με θέμα τη βία.

5 σχόλια:

D.Angel είπε...

Αναρωτιέμαι αν αυτό το κρούσμα βίας ήταν η απάντηση των Εξαρχείων ή τα παρακλάδια των μ.υπηρεσιών!
Οπως και να χει ή βία στη βία μόνο αίματα και θύματα μετράει! Ειναι τόσο θλιβερό!Την καλησπέρα μου!

Blackangel είπε...

Πολύ ορθή η παρατήρηση σου αγγελάκι. Και τα δύο σκέλη της. "Staring at the sun" λέγεται το τελευταίο έργο του Irvin Yalom που πραγματεύεται ένα θέμα ταμπού, το θάνατο (όπως δε μπορούμε να κοιτάξουμε τον ήλιο, έτσι δε μπορούμε να κοιτάξουμε το θάνατο, μας λέει ο γνωστός ψυχίατρος). Staring at the violence θα έλεγα εγώ παραφράζοντας τον Yalom. ΠΡΕΠΕΙ να ασχοληθούμε με τη βία ΟΛΟΙ. Γιατί την έχουμε αφήσει στα χέρια μόνο αυτών που την ασκούν. ;-)

vague είπε...

Η βία είναι αποτέλεσμα του φόβου.
Είναι σαφές ότι αν αυτό γινόταν αντιληπτό, σε συνδυασμό με μια ανεπτυγμένη λαϊκή συνειδητότητα, θα οδηγούσε στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η εξουσία που ασκεί βία, φοβάται. Αυτό το συμπέρασμα και μόνο, θα ήταν ικανό να προκαλέσει οικονομία και όχι σπατάλη ενέργειας, που ουσιαστικά προκαλείται από την εξουσία με ελεγχόμενη πίεση, ακριβώς λόγω ενός άλλου φόβου της, αυτού της μη εκδήλωσης βίας.
Όταν η βία ως απάντηση στη βία, δεν εκδηλώνεται, ο φόβος της εξουσίας μεγαλώνει γιατί δεν ελέγχει τις διεργασίες σε κανένα άλλο επίπεδο, όπου η ανεκδήλωτη δύναμη πιθανά μεγαλώνει ανεξέλεγκτα και μπορεί να γίνει απρόβλεπτη.

Η αλήθεια όμως είναι ότι, στην παρούσα φάση, δεν υπάρχει το δυναμικό που θα αναλάβει μια τέτοια ευθύνη. Έτσι, οι εύκολες σπασμωδικές λύσεις που προβοκάρονται από την απουσία οργάνωσης της σκέψης και της δράσης, γίνονται η μόνη αντίσταση, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό τη διαιώνιση του αρχετυπικού προτύπου εξουσιαστών – εξουσιαζόμενων.

Μια συζήτηση βέβαια περί της βίας ως μορφής λαϊκής αντίδρασης, ίσως θα ήταν πιο χρήσιμο να γίνεται χωρίς τη σκιά πράξεων ωμής βίας, όπως η πρόσφατη, για την οποία, όπως η D. Angel, έχω κι εγώ σοβαρές αμφιβολίες για το αν ήταν αντίδραση, πολύ δε περισσότερο για το αν ήταν λαϊκή.
Εγώ ανήκω στο λαό, αλλά δεν έχω στο σπίτι μου Καλάζνικωφ, όπως δεν έχει και κανείς άλλος από τους ανθρώπους του λαού που γνωρίζω, όσο κι αν αυτοί ονειρεύονται την ανατροπή του συστήματος.

Blackangel είπε...

Γεια σου Συνοδοιπόρε.

Απίστευτη απάντηση. Την ασπάζομαι μέχρι και τα σημεία στίξης.

Φυσικά και η εξουσία φοβάται. Ο «ένας» επιβεβαιώνει ουσιαστικά το πρότυπο του «άλλου» όπως πολύ σωστά αναφέρεις.

Η απουσία οργάνωσης της σκέψης και της δράσης δεν πρέπει να προβληματίζει μόνο τον αντιεξουσιαστικό χώρο (μεγάλες οι ευθύνες όσων προβάλλουν τη βία ως μόνη λύση) αλλά και την ίδια την εξουσία. Το ΓΙΑΤΙ το ξέρουμε και το καταλαβαίνουμε. Για αυτό θεωρώ και υποκριτική τη στάση της απέναντι στα κελεύσματα βίας. Υποκριτές είναι και όσοι την καταδικάζουν ενώ είχαν τη δυνατότητα να προσφέρουν.

Επαναλαμβάνω ότι το θέμα της βίας είναι πρότερο μέλημα της πολιτείας. Ας βγάλουν το κεφάλι από τη γη και ας αναλάβουν τις ευθύνες τους. Και ο αντιεξουσιαστικός χώρος πρέπει να προβληματιστεί. Υπάρχουν και εκεί διανοούμενοι που προκρίνουν την άσκηση βίας ως μόνη λύση. Πρέπει επίσης να γίνει μια διάκριση της βίας και να αναγνωριστούν τα αποτελέσματα της σε εκείνους που την ασκούν και σε εκείνους που την υφίστανται. Αλλιώς τόσο οι μεν θα προκρίνουν αύξηση της κρατικής βίας και τόσο οι δε θα πυροβολούν με καλάσνικοφ και θα βάζουν βόμβες. Υπάρχει μια ταύτιση που δεν αγιάζει τα μέσα. Η δύναμη του ιδεαλισμού μπορεί να οδηγήσει τα άτομα στο δρόμο της αυτοθυσίας αλλά και στην άσκηση τυφλής βίας. Δεν είναι καιρός για φανατισμούς και υστερίες παρά για ορθολογική σκέψη και προβληματισμό.

Τα ιστορικά παραδείγματα εξάλλου, όπου ειρηνικοί κοινωνικοί αγώνες πέτυχαν περισσότερα πράγματα από τη χρήση των όπλων είναι ουκ ολίγα.

Erblina είπε...

Συνιστώ τον Dr Ediomo σε όποιον χρειάζεται βοήθεια στη σχέση του. Η σχέση μου ήταν ένα χάος, αλλά χάρη στον Dr Ediomo για το ξόρκι της αγάπης του, τώρα ο φίλος μου με αγαπάει τόσο πολύ και δεν υπάρχουν άλλα τρίτα μέρη στη σχέση μας. Εάν χρειάζεστε βοήθεια με τη σχέση σας, επικοινωνήστε με τον Dr Ediomo μέσω WhatsApp+2349035797456. είναι καλός στο κάστινγκ
* Ξόρκια αγάπης
* Ξόρκια χαμένης αγάπης
* Αφαίρεση του κακού ματιού
*Ξόρκια για να σταματήσει το διαζύγιο
* Ξόρκια συμφιλίωσης
* Τυχερά ξόρκια
* Ξόρκια κερδίζοντας λαχεία
Dr Ediomo Whatsapp: +2349035797456
Email: drediomo77@gmail.com